3 BASISWETTEN
- Polarisatie is een gedachtenconstructie. We creëren tegenstellingen in groepen mensen op basis van identiteitskenmerken
- Polarisatie heeft brandstof nodig: uitspraken over de identiteit van de tegenpolen.
- Polarisatie is een gevoelsdynamiek. Feiten, argumenten of een betoog zijn maar beperkt werkzaam om mensen te kunnen bereiken.
5 HOOFDROLSPELERS
- Pushers: de mensen die tegenstellingen op scherp stellen, door brandstof te leveren. Soms ook met ‘eigen feiten’ of een complot.
- Joiners: de mensen die één van de twee kampen kiezen. Ze liken, retweeten en steunen de pushers, maar laten ook weten dat ze wat gematigder zijn dan de pushers.
- Het stille midden. Deze mensen voelen polarisatiedruk van de pushers om een kant te kiezen, maar blijven om uiteenlopende redenen weerstand bieden.
- De bruggenbouwer. Deze stelt zich op boven de polen en wil begrip kweken om de polarisatie op te heffen. Soms levert dat meer brandstof en voedt de bruggenbouwer polarisatie.
- De zondebok. Als de polarisatie maximaal is, wordt er een zondebok gezocht. Dat kan de bruggenbouwer zijn of het stille midden.
4 GAMECHANGERS
Depolariseren vanuit het midden
- Versterk het midden in plaats van de polen te bestrijden of tevreden te stellen.
- Formuleer het juiste vraagstuk voor het midden en volg niet de retoriek van de pushers.
- Ga niet boven de partijen staan, maar zorg voor een bindende positie, leiderschap op het midden.
- Vind daarbij de toon die bindt. Niet oordelend, maar luisterend en empathisch.
Het vergt kennis en oefening om polarisatie in te schatten. Wat zijn de basiswetten, wat zijn effectieve posities in het krachtenveld? Hoe kun je depolariseren? Door het Denkkader Polarisatie te benutten, krijg je houvast. Of het nu gaat om ‘coronarellen’, zwarte piet, spanning over de komst van windmolens of vluchtelingen, of om radicalisering van links of rechts… het telt of we in de gevoelsdynamiek de juiste inschatting maken.
Maak de beginkaart van polarisaties. Met een heldere analyse komen de juiste vraagstukken in beeld, kunnen we game changers toepassen en professioneel positie kiezen. Het klinkt eenvoudig. Het is in één zin te beschrijven. En het is een enorme uitdaging.
